Wanneer je je voorgenomen hebt om in 2020 in ieder geval één boek van een Nederlandse schrijver te gaan lezen, pak dan vooral Waarom we huizen bouwen op. De simpele reden daarvoor is, dat naast dat het verhaal heel herkenbaar is, hoofdstuk één op zichzelf uitblinkt in genialiteit.
‘In Waarom we huizen bouwen van Renée Kapitein is Anna op weg naar een housewarming als ze strandt in en afgelegen restaurant. Daar ontmoet ze Bor. Hij kampeert op een parkeerplaats, beter gezegd: hij staat in een rij van caravans, campers en tentjes voor een leeg stukje grond, op misschien wel het allerwinderigste stukje van de stad. Hij mag er een huis bouwen. Die nacht blijft Anna bij Bor en de volgende ochtend ontbijten ze op de parkeerplaats. Anna is op slag verliefd. Vanaf het moment dat Bor haar vraagt zijn plek in de rij te bewaken, hoort Anna bij hem. Samen vragen ze vergunningen aan, overleggen ze over bouwmaterialen en zien ze de eerste heipalen de grond in gaan. Ze verhuizen zo snel mogelijk naar hun nieuwe huis, of eigenlijk naar de caravan die ze nu in het betonnen casco hebben geparkeerd. Maar tijdens de prehousewarming is Bor weg. En hij blijft ook weg. En dan neemt Anna voor het eerst in haar leven een ferm besluit: dit huis komt af.’
In het start van Waarom we huizen bouwen vertelt Renée Kapitein ons zonder genade aan welke verplichtingen we allemaal moeten voldoen. We moeten vrienden hebben, maar vooral vrienden met een interessant leven, we moeten pensioen opbouwen en vooral niet te ongezond eten. Juist deze soort van realiteitscheck, maakt dat Renée Kapitein met haar manier van schrijven gelijk aankomt bij haar lezers. Immers iedereen heeft te maken met de soms belachelijk grote lijst aan verplichtingen waar we eigenlijk nooit aan kunnen voldoen. Zo ook Anna, degene waar Wanneer we huizen bouwen om draait. Zij raakt op weg naar een feestje verstrikt in de levensdroom van iemand anders, terwijl ze zelf aan allerlei verwachtingen moet voldoen. Ze wordt meegetrokken in een proces van huizen bouwen, maar in feite staat het huis symbool als de innerlijke groei van Anna, wanneer ze onvermijdelijk te maken krijgt met allerlei obstakels. Maar op het moment dat ze dreigt overspoeld te worden, weet ze zichzelf op knappe manier opnieuw uit te vinden. En juist die aaneenschakeling van het huis in de maak en het leven van Anna dat als het ware opnieuw opgebouwd wordt, maakt Waarom we huizen bouwen naast prettig leesbaar ook veel herkenningspunten heeft.
Auteur Renée Kapitein spreekt duidelijk uit ervaring wanneer ze over verhuizen spreekt. Ze woonde namelijk tijdens en na haar studie in veertien verschillende huizen om vervolgens na een paar weken kamperen op een woonboot terecht te komen. Dit is in Waarom we huizen bouwen erg te merken. De gevoelens die Anna tentoonspreidt; het aan de ene kant gewend zijn om iedere keer je spullen weer te moeten pakken, maar aan de andere kant ook de behoefte hebben aan een eigen richting in haar leven, voelt duidelijk alsof de auteur weet waar ze het over heeft. Het einde van het boek komt heel onverwachts en dat maakt het slot juist zo sterk. Op een gegeven moment lijkt Anna langzamerhand in een soort van drijfzand terecht te komen met betrekking tot het tekort aan geld en het huis dat af moet. De keuze die Anna hierin maakt is erg sterk en maakt des te meer haar persoonlijke ontwikkeling zichtbaar, die ze door Waarom we huizen bouwen heeft gemaakt.
Waarom we huizen bouwen is een sterk literair roman over keuzes maken, verplichtingen hebben en je eigen weg vinden. Voor liefhebbers van de boeken van Sally Rooney.
Beoordeling: 9/10
Renée Kapitein groeide op in een klein dorp vlakbij Amsterdam. Ze schrijft korte verhalen, maakt podcasts en draait sketch comedy en scenario’s in elkaar. Haar nieuwste boek Waarom we huizen bouwen verscheen bij uitgever Ambo Anthos.
