De omslag van het debuut van de Nederlandse auteur Sophie Tak belooft een bijzondere leeservaring. Op de voorkant prijkt een bijzonder ogende vogel, wat de lezer aan het denken zet. Waar staat dit dier symbool voor? De bijzondere personages die Phineas’ feest rijk is? De naam waarmee één van de hoofdpersonages in haar tienerjaren uitgescholden wordt? Of gewoon een pakkende boekomslag? Met dat laatste is Sophie Tak in ieder geval wel geslaagd, want het boek trekt hierdoor gelijk de aandacht…
‘In Phineas’ feest van Sophie Tak, wordt de familie Ouwenaar geconfronteerd met de verloren zoon Johannes, die na twintig jaar afwezigheid opduikt op het kraamfeest van zijn neefje Phineas.Johannes is het zwarte schaap van de familie Ouwenaer. Met zijn grillige gedrag ontregelt hij het leven van zijn ouders en zussen. Als dan eindelijk die laatste druppel de emmer doet overlopen valt het gezin definitief uit elkaar. Vader Hilmar kiest voor een kluizenaarsbestaan, moeder Tanneke zakt weg in een depressie, Adelien stort zich op de wetenschap van het brein en Lea sticht een gezin dat almaar groter wordt. Johannes zelf lijkt van de aardbodem verdwenen. Tot hij na twintig jaar opduikt, vast van plan zijn opwachting te maken op het kraamfeest van zijn neefje Phineas. Het ophanden zijnde weerzien zet ieders zekerheden opnieuw op losse schroeven. Zou het mogelijk zijn nader tot elkaar te komen, of zijn de breuklijnen onherstelbaar?’
Sophie Tak draagt duidelijk een warm hart uit naar niet alledaagse personages, die elk hun eigenaardigheden hebben. In Phineas’ feest komen vijf verschillende personages om de beurt aan het woord. Deze mensen hebben ooit samen een familie gevormd, maar zijn door een gebeurtenis uit het verleden uit elkaar gegroeid. Sophie Tak geeft in een interview aan hier bewust voor gekozen te hebben, zodat de lezer in eerste instantie steeds één personage goed leert kennen. Het meest opvallende persoonlijkheid hierin is Johannes, die met zijn, soms bizarre, gedrag vaak in het middelpunt van de belangstelling staat. De auteur heeft er symbolisch voor gekozen om hem als ‘middelpunt’ als derde aan het woord te laten. Hij wordt hierin geflankeerd door zijn zussen en vader Hilmar en moeder Tanneke, komen als eerste en als laatste aan het woord. De lezer zal een wisselende affectie voor elk van de personages ervaren, maar elke persoonlijkheid heeft wel iets bijzonders wat zijn of haar acties in enige mate begrijpelijk maken.
Het is duidelijk dat één van de thema’s van het boek over het omgaan met geesteszieken is. Dat waar Johannes aan lijdt wordt niet specifiek benoemd, maar het is duidelijk dat hij niet altijd een even helder contact met de werkelijkheid heeft. Wat mooi in Phineas’ feest naar voren komt, is de weerslag dat dit op elk van de gezinsleden heeft. Het kan mensen aanzetten tot het vertellen van leugens of juist met het zich storten op een studie of baan. Hierbij heeft Sophie Tak een hele beeldende manier van schrijven, waardoor je de personages en de omgeving gelijk voor je ziet. Denk bijvoorbeeld aan de scene waarin Adelien een springschans probeert te stelen. Tegelijkertijd blijft de schrijfstijl van deze auteur toegankelijk en gemakkelijk leesbaar. Hierbij is ook duidelijk dat Sophie Tak in Phineas’ feest ergens naartoe werkt. Namelijk het doopfeest, waar er een grote confrontatie zal plaatsvinden. Het slot van Phineas’ feest is heftig, maar laat bij bepaalde personages zijn dat ze zich door het verhaal heen hebben ontwikkeld.
Phineas’ feest is een eigenzinnig boek dat zich richt op de niet standaard mens en daarbij het ontwrichtende effect toont van een psychiatrische stoornis op een gezin. Het laat ten slotte de lezer ook nadenken over de manier waarop er in het dagelijks leven toen en nu wordt omgegaan met geesteszieken.
Beoordeling: 9/10
Phineas’ feest is het debuut van auteur Sophie Tak. Het boek is gepubliceerd bij uitgeverij Ambo Anthos en verkrijgbaar bij de betere boekhandel. De auteur is inmiddels bezig met haar tweede boek.
