Adrian Tchaikovsky is in Nederland vooral bekend van de Kinderen van de tijd serie, waarbij de Nederlandse vertaling bestaat dankzij uitgever Iceberg Books. Mocht je deze pure sciencefiction serie wat te veel vinden om mee te beginnen, biedt Het ras van weleer is namelijk een prettig leesbare novelle uit de pen van deze auteur, waarin je op toegankelijke manier kan kennismaken met deze auteur. En alleen de prachtige omslag spreekt al tot de verbeelding:
‘Op de verre planeet Sophos 4 moet een ooit door de Aarde gezonden antropoloog de lokale, tot middeleeuws niveau teruggevallen bevolking, die hij heeft gezworen te bestuderen, zien te redden van een onverslaanbare vijand. Lynesse is de statusarme Vierde Dochter van de koningin, en wordt gezien als een nutteloze blaag. Maar een demon terroriseert het land, en nu is ze een volwassene (zij het nauwelijks) met verantwoordelijkheden (zegt ze tegen zichzelf). Hoewel ze nog steeds niet voor vol wordt aangezien, begrijpt ze dat de enige manier om haar volk te redden is door het pact tussen haar familie en de tovenaar in de Toren der Oudsten aan te roepen. Hij die daar al woont sinds mensenheugenis (hoewel sinds generaties niemand er ook maar in de buurt durft te komen). Maar Nyr Oudste is geen tovenaar, en het is hem verboden om te helpen, en zijn kennis van wetenschap vertelt hem dat de dreiging onmogelijk een demon kan zijn…’

Het ras van weleer wordt verteld door de ogen van twee verschillende personages; Lynesse en Nyr Oudste. Fascinerend hierin is dat het verhaal start als een epische fantasy. En op het moment dat het verhaal van perspectief wisselend, speel je als lezer een rol in een heel ander genre. Door de ogen van Nyr Oudste voelt het boek namelijk meer sciencefictionachtig aan. En juist die wisselwerking tussen perspectief en personage levert een intrigerend geheel op en laat zien dat auteur Adrian Tchaikovsky moeiteloos verschillende genres met elkaar kan combineren. Dit maakt gelijk ook duidelijk hoe verschillend een perspectief van verschillende personages kan zijn over dezelfde situatie. Ook levert het communiceren vanuit elk een eigen perspectief op de situatie ook hele grappige dialogen op.

Het is hierin duidelijk dat Adrian Tchaikovsky veel aandacht heeft besteed aan de manier van communicatie tussen de verschillende personages, gezien zijn psychologieachtergrond. De lezer beleeft namelijk het innerlijk van Nyr Oudste die best wel heel donker en duister is. Dit personage lijkt in constante worsteling met zichzelf. Het taalgebruik van Adrian Tchaikovsky in Het ras van weleer is episch en filosofisch en doet ergens stiekem denken aan de boeken van Ursula Le Guin. Deze manier van schrijven brengt de lezer helemaal in een soort epische queeste om de dreiging te elimineren. Maar wat is die dreiging nu precies? Een demon? Of toch iets anders. Juist de verschillende denkbeelden hierover zetten de lezer aan het denken. Hoe iets wordt gezien, is heel afhankelijk per persoon en welke middelen hij tot zijn beschrikking heeft. En wat als zijn middelen beperkt zijn door degene die over hem beslist?
Het ras van weleer is een uiterst boeiende mix van epische fantasy en sciencefiction, waarin psychologie en filosofie een belangrijke rol spelen. Deze novelle betekent gelijk een fijne kennismaking met het werk van Adrian Tchaikovsky.
Beoordeling: 9/10
Uitgever Iceberg Books is verantwoordelijk voor de Nederlandstalige boeken van Adrian Tchaikovsky. Inmiddels zijn de Kinderen van de tijd serie en Het ras van weleer verschenen in Nederlandse vertaling. Zie https://www.iceberg-books.nl/ voor meer informatie over hun boeken.