Januari een saaie maand? Nee hoor, niet als het aan uitgever HarperCollins Holland ligt. Zij brengen ons namelijk de Nederlandse vertaling van Jinxed, dat geschreven is door Amy McCulloch. Zij laat met haar boek zien dat er leven is na de smartphone, namelijk met de baku, een zogenoemd robot-huisdier dat zoveel meer kan dan je berichtjes doorgeven en de nieuwste ontwikkelingen checken. Het verhaal draait om de jonge Lacey, die niets liever wilt dat een rol spelen in de ontwikkeling van deze baku’s en een plekje bemachtigen op de opleiding hiervoor. Dit blijkt nog niet zo gemakkelijk, maar omstandigheden brengen haar verder dan ze ooit had durven dromen. Maar dan gaat het mis…
Nieuwsgierig geworden? Door middel van vijf citaten uit Jinxed proberen we je een indruk te geven, waarom het boek zo’n goede indruk maakt.
‘Als ze haar Smartphone dan altijd bij zich had, waarom was die dan niet schattig en interactief? Iets waarvan ze kon houden en wat haar kon troosten. ‘
Wat zijn we tegenwoordig eigenlijk nog zonder onze smartphone? Overal waar je kijkt, zie je mensen verdiept in hun telefoon en het fenomeen van telefoonverslaving is ons niet onbekend. Het boek Jinxed is daardoor heel herkenbaar, omdat iedereen tegenwoordig wel een smartphone heeft en heeft ervaren welk effect het op je als persoon heeft, wanneer je noodgedwongen zonder smartphone zou moeten leven. In Jinxed is telefoonverslaving inmiddels een algemeen goed en dit auteur Amy McCulloch gaat hierin nog een stapje verder. In het verhaal probeert Monica Chan namelijk van haar telefoonverslaving af te komen, door middel van robot-huisdier. Het klinkt als een ideaal plan; je hebt altijd gezelschap van een schattig huisdier, die je stemmingen aanvoelt, je helpt met verschillende zaken en ervoor zorgt dat je niets mist. Want waarom zouden we ons hechten aan een klein doods apparaat, terwijl dit ook zacht, pluizig en interactief kan zijn? Jinxed zet ons hiermee duidelijk tot nadenken. Hoe afhankelijk ben jij van je telefoon en zou een robot-huisdier de nadelige effecten van een smartphone-afhankelijkheid echt oplossen?
‘Een paar seconden lang staren we elkaar aan, mens en machine, zonder met onze ogen te knipperen.’
Dit citaat laat zien dat Jinxed een verrassende mix van verschillende genres is. Aan de ene kant is het verhaal post-apocalyptisch; het laat ons namelijk zien hoe de wereld eruit kan zien als je het smartphone idee naar een hoger plan trekt. Hoe zal de wereld functioneren, wanneer onze telefoon gecombineerd wordt met een donzig en aanhankelijk huisdier? Aan de andere kant bevat het boek van Amy McCulloch duidelijk ook thriller/horrorelementen en houdt het zich onbewust bezig met ethische kwesties. Want wat als de robot voor zichzelf gaat denken zoals Jinx dat doet? Ook wordt tegenwoordig steeds meer werk door robots gedaan. Is dit een goede ontwikkeling of neemt de robot straks uiteindelijk alles over? Steeds meer films, boeken en televisieseries gaan in op dit onderwerp en de vragen die deze ontwikkeling oproept. Dat maakt Jinxed ook zo’n actueel boek.
‘Ik wil geen vriend die ik moet dwingen om bij me te blijven. Vriendschap gaat over keuzes, niet over verplichtingen.’
Het is één van de belangrijkste thema’s in het boek. Vriendschap. Niet alleen vriendschap met bijvoorbeeld een studiegenoot of een vriendin van je vorige school. In Jinxed richt Amy McCulloch zich voornamelijk ook op de vriendschap tussen mens en robot-huisdier. Het is bijna niet te bevatten hoe snel je gehecht kunt raken een stuk metaal. Maar aan de andere kant is het ook wel begrijpelijk. Vriendschap draait ook om het helpen waar het nodig is en het bieden van een luisterend oor. In dat licht gezien, is het alleen maar logisch dat je je hecht aan een robot die je stemmingen aanvoelt, het type muziek draait die past bij je stemming en je helpt waar nodig is. Ten slotte draait het citaat natuurlijk om het bijzondere contact tussen Lacey en Jinx. Jinx is, in tegenstelling tot zijn mede robot-huisdieren, een robot die een eigen bewustzijn heeft en zelf beslissingen kan nemen. Lacey maakt hierbij een hele mooie ontwikkeling door, waarbij ze beseft dat ze Jinx niet kan dwingen om bij haar te blijven. En dit maakt dat de relatie tussen Lacey en Jinx menselijk aandoet en dus erg herkenbaar is.
‘Maar hoe? Ik weet niet of ik dat wel kan. Ik ben een doodgewone tiener, geen superheld. Ik ben niet bijzonder. Ik ben gewoon ik.’
Dit citaat geeft een heel mooi beeld van het type personages, die Amy McCulloch gebruikt voor haar boek. Vooral Lacey is erg herkenbaar in haar wil om een plek op Profectus te krijgen en het feit dat ze weleens in situaties terechtkomt waar zaken misgaan. De teleurstelling die Lacey voelt, wanneer ze de afwijsbrief van Profectus ontvangt is voelbaar en je voelt als lezer haar verdriet, dat door merg en been gaat. Ook ben je geneigd je handen voor je ogen te slaan en door je vingers te lezen, hoe Jinx Lacey weer in een hachelijke situatie brengt. Ook zorgt de schrijfster ervoor dat je ergens sympathie ontwikkeld voor de mensen, die Lacey maar al te graag tegenwerken. Dit maakt dat je als lezer gemakkelijk in het verhaal getrokken wordt en moeiteloos meeleeft met de verschillende personages. Wat het citaat ook heel mooi laat zien, is dat Jinxed ondanks zijn wat futuristische thema, heel dicht bij het dagelijks leven staat, zoals wij die kennen. Het maakt dat de lezer zich ook heel gemakkelijk kan voorstellen dat dit in de toekomst werkelijk zou kunnen gebeuren.
‘Je hebt een aantal opties, en je kiest je eigen pad. Misschien word je niet van iedere keuze gelukkiger en misschien is niet iedere beslissing de juiste. Maar als je goed nadenkt, dan weet je wat je moet doen.’
In de hedendaagse literatuur voor young adults zie je een duidelijke trend van sterke eigenzinnige hoofdpersonages, die in hun dagelijks leven (in wat voor wereld dan ook) hun eigen unieke weg proberen te vinden. Dit is lang niet altijd van wat de maatschappij van hen verwacht of wat als normaal gezien wordt. Hier is Jinxed zeker geen uitzondering op. Lacey zoekt haar weg met als grote toekomstdroom om toegelaten te worden op Profectus en te gaan werken voor Moncha. Met behulp van deze droom en de situaties waar ze in terechtkomt, zoekt ze hierin heel erg haar eigen unieke weg. Dit wordt vooral aan het eind van het boek duidelijk. Ook laat Amy McCulloch duidelijk merken dat we in de toekomst nog meer gaan horen over Lacey en Jinx. Het verhaal eindigt namelijk met een cliffhanger en hierdoor weten we dat dit boek onderdeel is van een serie. Het vervolgdeel zal in 2019 nog in het Engels verschijnen.
Jinxed, geschreven door Amy McCulloch, is het eerste deel van een serie en ligt nu in de winkels. Bovenstaand artikel maakt deel uit van de blogtour, dat HarperCollins Holland organiseert om de publicatie van dit boek te vieren. Bovenstaande citaten laten zien dat dit meer dan verdiend is!
